DEHB Konusunda Farkındalığın Önemi
Çocuklarda DEHB(ADHD) (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) sadece bir tanıdan ibaret değil; yaşamın her alanında kendini hissettiren, bireyin iç dünyasını ve çevresiyle olan ilişkilerini şekillendiren bir farklılık. Benim için bu farklılık, çocukluğumdan beri hem bir mücadele hem de bir yol gösterici oldu. “Kafası farklı çalışan” veya “şahsına münhasır” biri olarak etiketlenmek, yıllar boyunca çevremdekilerle arama görünmez duvarlar ördü. Ancak bu duvarların arkasında, kendini tanıma ve potansiyelimi keşfetme yolculuğum başladı.
Bugün, çocuklarda DEHB(ADHD) konusunda farkındalık yaratmanın, onların hayatını daha erken yaşlarda kolaylaştırmanın ne kadar önemli olduğunu biliyorum. Bu yazıda, DEHB’li bireylerin karşılaştığı zorluklara ve bu zorlukların nasıl aşılabileceğine dair kendi deneyimlerimden yola çıkarak bazı önemli noktaları paylaşmak istiyorum.
DEHB Hangi Yaşlarda Fark Edilir? Erken Belirtiler Nelerdir?
Benim DEHB ile olan yolculuğum çocukluk yıllarında başladı. O yıllarda, dikkatimi toplamakta zorlanıyor, derslerde yerimden kıpırdamıyor ama kafamın içinde bambaşka dünyalarda geziyor ve sürekli “başka şeylerle ilgilenmekle” suçlanıyordum. Çoğu çocuk gibi, DEHB’nin belirtileri erken yaşlarda ortaya çıkıyor. Odaklanma güçlüğü, aşırı hareketlilik ve dürtü kontrolünde yaşanan zorluklar, genellikle ilkokul döneminde fark ediliyor. Ancak her çocuk farklıdır ve bazı belirtiler daha geç fark edilebilir.
Erkek ve Kız Çocuklarda DEHB Belirtileri Farklı Mıdır?
Erkek çocuklar genellikle daha hareketli oldukları için DEHB tanısı daha erken konabiliyor. Benzer belirtileri gösteren kız çocuklar ise daha çok “hayalci” olarak etiketleniyor ve tanı alma süreçleri gecikebiliyor. Bu farklılık, erken teşhisin ve doğru desteğin önemini bir kez daha gözler önüne seriyor.
DEHB ile Hareketlilik Arasındaki Farkı Nasıl Anlayabiliriz?
Çocukların enerjik olması normaldir, ancak DEHB(ADHD)’li çocuklar için bu enerji, kontrol edilemeyen bir güç gibi hissedilebilir. Benim için bu durum, sürekli yeni şeyler deneme, öğrenme isteğiyle öğretmenlere ve çevremdekilere çok soru sorma (öğretmenlerim dersleri anlamadığım için çok soru sorduğumu düşünüyorlardı.) ve dürtüsel davranışlar olarak kendini gösterdi. Ancak bu, çoğu zaman çevremdeki insanlar tarafından “dikkatsizlik” veya “sabırsızlık” olarak yorumlandı.
DEHB’nin Psikolojik Gelişime Etkileri Nelerdir?
DEHB, çocukların özgüvenini ve kendilik algısını derinden etkileyebilir. Ben de yıllarca kendimi yetersiz hissettim. Çevremdeki “normal” kabul edilen davranışlara uyum sağlamakta zorlanmak, sosyal ilişkilerde zorluklara yol açtı. Ancak bu zorluklar, beni daha yaratıcı ve çözüm odaklı düşünmeye itti. Çocuklarda DEHB(ADHD)’nin etkilerini azaltmak, onların güçlü yönlerini keşfetmelerine yardımcı olmakla mümkün.
Okulda DEHB Yönetimi İçin Öğretmen ve Okul ile Nasıl İş Birliği Yapılır?
Eğitim hayatım boyunca, öğretmenlerimle yaşadığım en büyük sorun, onların anlattıklarını ezberlemek yerine anlayabilmek için daha fazla soru sormam ve onların gösterdikleri çözüm yolundan ilerlemek yerine alternatif çözüm yolları aramam, yani “kurallara uymamak” olarak görülen davranışlarım oldu. Oysa DEHB’li çocuklar, farklı öğrenme yöntemlerine ihtiyaç duyar. Öğretmenlerin ve ebeveynlerin iş birliği yapması, çocuğun hem akademik hem de sosyal gelişimi için çok önemli.
Bu süreçte aynı zamanda bir DEHB Koçu’ndan Çocuklar için DEHB(ADHD) koçluğu desteği alırsanız, hem farkındalığınızı arttırabilir hem de çocuğunuzla çok daha sağlıklı bir iletişim kurabilirsiniz.
DEHB/ADHD’li Çocuklar İçin Rutin Oluşturmanın Önemi Nedir?
Hayatımda düzen sağlamak her zaman zor oldu. Ancak rutinler, DEHB’li bireyler için adeta bir kurtarıcıdır. Çocuklarda DEHB(ADHD) yönetimi için günlük planlar ve alışkanlıklar oluşturmak, onların hayatını daha öngörülebilir hale getirir ve kaygıyı azaltır.
Teknoloji ve Ekran Süresi DEHB’yi Nasıl Etkiler?
Teknoloji ve sosyal medya, hem avantaj hem de dezavantaj olabilir. Benim için teknoloji, dikkatimi dağıtan bir unsur olabildiği gibi, aynı zamanda yaratıcılığımı besleyen bir kaynak da oldu. Çocuklarda DEHB(ADHD) yönetiminde ekran süresini dengeli kullanmak, odaklanma sorunlarının artmasını engellemek adına önemlidir.
DEHB’li Çocukların Kardeşleri ile İlişkilerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aile içindeki dengeler, DEHB’li çocuklar için kritik bir konudur. Kendi deneyimimden biliyorum ki, kardeşler arası ilişkilerde yaşanan kıyaslamalar, özgüveni olumsuz etkileyebilir. Ailelerin bu konuda hassas davranması ve her çocuğun farklı olduğunu kabul etmesi, sağlıklı ilişkiler geliştirmek açısından önemlidir.
Sonuç: DEHB ile Yaşamak – Sabır ve Destek Sürecinin Önemi
DEHB, hayatı zorlaştıran bir engel değil; doğru şekilde yönetildiğinde bireyin potansiyelini ortaya çıkaran bir farkındalıktır. Benim hikayem, farklılıkların kabul edildiğinde nasıl bir güce dönüşebileceğini gösteriyor. Çocuklarda DEHB(ADHD), erken fark edildiğinde ve doğru destek sağlandığında, çocukların hayatlarında bir avantaja dönüşebilir.
Bugün, edindiğim tüm bu farkındalık ve deneyimleri, benim gibi farklılıklara sahip bireylerin yollarını aydınlatmak için kullanmaya kararlıyım. Bu yolculukta, farklılıklarımızın bize engel değil, fırsat olduğunu keşfetmek hepimizin hakkı.
